Orzeczenie rozwodu powoduje konieczność uregulowania spraw związanych z władzą rodzicielską nad małoletnimi dziećmi stron, a także kontaktów rodziców z dziećmi.
Rozstrzygnięcia sądu rozwodowego dzieli się na podejmowane z urzędu oraz wydawane na wniosek stron.
W pierwszym przypadku sąd rozwodowy ma obowiązek dokonania rozstrzygnięcia takich spraw, jak kontakty rodziców z dzieckiem. Charakterystyczną cechą rozstrzygnięć z art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest to, że sąd orzeka z urzędu o sprawach dziecka, które nie jest stroną procesu. W wyroku orzekającym rozwód sąd orzeka o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków obowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka.
Rozstrzyganie o władzy rodzicielskiej przysługuje sądowi rozwodowemu oraz sądowi opiekuńczemu. W czasie sprawy o rozwód nie może być wszczęte postępowanie przed sądem opiekuńczym co do władzy rodzicielskiej . W trakcie sprawy o rozwód lub o separację sąd rozpatrujący te sprawy przejmuje funkcje sądu opiekuńczego w zakresie władzy rodzicielskiej oraz w zakresie kontaktów z dzieckiem.
Pozostawienie pełni władzy rodzicielskiej obojgu rozwiedzionym małżonkom możliwe jest wówczas, gdy „stosunek wzajemny małżonków oraz inne okoliczności, a przede wszystkim ich dotychczasowy stosunek do dzieci oraz wzajemne kontakty w tym zakresie, zapewniają szanse zgodnego wykonywania przez oboje rodziców władzy rodzicielskiej wspólnie, w sposób odpowiadający dobru dziecka i interesowi społecznemu” .
Pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu małżonkom jest możliwe wówczas, gdy spełnione są trzy przesłanki:
1)małżonkowie złożą zgodny wniosek,
2)małżonkowie przedstawiają sądowi porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem,
3) postawa małżonków gwarantuje, że będą współdziałać w sprawach dziecka,
Ingerencja sądu we władzę rodzicielską (czy też kontakty z dzieckiem) ma miejsce wtedy, kiedy władza ta nie jest prawidłowo wykonywana. Władza rodzicielska zasadniczo powinna przysługiwać obojgu rodzicom. Jedynie wtedy, kiedy pozostawienie władzy obojgu rodzicom jest sprzeczne z dobrem dziecka, sąd może ograniczyć władzę jednego z rodziców do określonych praw i obowiązków. W każdym przypadku, w którym wykonywanie władzy rodzicielskiej powierza się jednemu z rodziców, należy w wyroku orzekającym rozwód określić w sposób konkretny, do jakiego rodzaju obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka ogranicza się władzę rodzicielską drugiego z rodziców”.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej może, polegać na:
1) ograniczeniu obowiązków i uprawnień rodzica, któremu wykonywania władzy rodzicielskiej nie powierzono, do decyzji co do kwestii związanych ze zmianą miejsca pobytu dzieci, z organizowaniem ich wypoczynku i wczasów, ich leczeniem, z wyborem szkoły, zasadami wychowania, kierunkiem i zakresem wykształcenia, praktyką zawodową, wyborem zawodu itd.
2) określeniu czasu i miejsca widywania się takiego rodzica z dziećmi,
3)zastrzeżeniu, że zgoda drugiego z rodziców konieczna jest we wszystkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby małoletnich dzieci,
4)wydaniu zarządzeń ograniczających władzę rodzicielską,
Zarówno sąd rozwodowy, jak i sami małżonkowie poprzez porozumienie mogą wprowadzić tzw. pieczę naprzemienną, polegającą na powierzeniu opieki nad dzieckiem w określonych odstępach czasowych raz jednemu, a raz drugiemu z rozwiedzionych rodziców.
Rozważając, któremu z rodziców powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej, sąd bierze pod uwagę w szczególności: interes dziecka, osobiste właściwości rodziców z punktu widzenia dobra dziecka, kwalifikacje rodziców oraz stan więzi emocjonalnej pomiędzy nimi a dzieckiem i inne ważne okoliczności. Orzecznictwo sądowe jest zgodne co do tego, że sytuacja materialna rodziców nie może stanowić czynnika decydującego o rozstrzygnięciu w przedmiocie władzy rodzicielskiej.
Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności przytoczone wcześniej sąd rozwodowy powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi temu z rodziców, który pełniej odpowiada wymogom związanym ze sprawowaniem pieczy nad dziećmi.
Orzeczenie o władzy rodzicielskiej zawarte w wyroku rozwodowym może zostać zmienione przez sąd opiekuńczy na podstawie art. 106 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Zakres kontaktów z dziećmi w przypadku rozwodu
Kontakty rodzica z dzieckiem po rozwodzie mogą przybrać formy:
- przebywania z dzieckiem, a w tym: odwiedzin; zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu.
- bezpośredniego porozumiewania się, do których należy m.in. kontakt korespondencyjny; za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Sąd kierując się dobrem dziecka, może ograniczyć utrzymywanie jego kontaktów z jednym, bądź obojgiem rodziców.
Ograniczenie kontaktów może polegać na: zakazie spotykania się; zakazie zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu; ustaleniu kontaktów z dzieckiem wyłącznie w obecności drugiego z rodziców (opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby);ograniczeniu kontaktów do wskazanych sposobów porozumiewania się na odległość; zakazie porozumiewania się na odległość.
Sąd może zakazać utrzymywania kontaktów z dzieckiem, jeżeli w jego opinii dalsze utrzymywanie kontaktów poważnie zagraża dobru dziecka, zagraża jego zdrowiu, bezpieczeństwu czy wpływa demoralizująco na dziecko.
Raz ustalone kontakty mogą być zmienione w każdym czasie przez sąd jeżeli w jego opinii wymaga tego dobro dziecka.
Sądem wyłącznie właściwym w sprawach dotyczących relacji rodzice- dzieci jest sąd miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka.
Obok rodziców, osobami uprawnionymi do kontaktu z dzieckiem są także: rodzeństwo; dziadkowie; powinowaci w linii prostej oraz inne osoby, o ile sprawowały one pieczę nad dzieckiem przez dłuższy czas, którzy w razie problemów z realizacja kontaktów mogą zwrócić się do sądu rodzinnego o uregulowanie ych spraw.
autor: Arkadiusz Grzechowiak-radca prawny
Jeśli potrzebują Państwo fachowego wsparcia w zakresie orzeczenia władzy rodzicielskiej, ustalenia kontaktów z dzieckiem oraz egzekwowania już ustalonych kontaktów w sytuacji, w której są utrudniane, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią
Radcy Prawnego- Arkadiusz Grzechowiak w Koninie. Prowadzimy sprawy na terenie Konina, Slupcy, Turku , Kola a w razie potrzeby także w innych lokalizacjach. Doradzimy w sposób jasny i zrozumiały, jak w sposób optymalny realizować przysługujące Państwu prawa.
Kontakty z dzieckiem. Ograniczenie władzy rodzicielskiej-Konin.Opieka nad dzieckiem po rozwodzie. Ograniczenie władzy rodzicielskiej. Piecza naprzemienna.